İrade, beynin ve bedenin vermiş olduğu bir yanıt olarak ifade edilebilir. Kendinizi kontrol edebilmek yani irade, karar verebilme ve davranışlarınızı düzenleme ile görevli olan ve beynin ön kısmını oluşturan prefrontal kortekste yürütülmektedir. Yapılan çeşitli araştırmalar sonucunda iradenin de bir sınırı sahip olduğu ve kullanıldığı sürece tükendiği yönünde düşünceler ortaya konmuştur. İrade, tıpkı kaslar gibi fazla kullanıldıkları zaman çabuk yorulurlar ancak düzenli bir şekilde kullanılırlar, iyi bakılırlar ise gelişir ve zamanla güçlenirler. Yaşamımız boyunca, büyük bir role sahip olan bu sistem, direncini kaybedebiliyor. Bilimsel araştırmaların sonuçlarında varılan bilgilere göre irade gücünü geliştirmenin ve disiplini sağlayabilmenin bazı yolları bulunmaktadır.
Stresinizi kontrol altında tutmayı öğrenin
Stres altında bulunulan durumlarda beyin, doğru düşünme ve karar alabilme işlevini yerine getirememektedir. Stres altında beyin; kesin çözümler vadetmeyen, kısa vadeli çıkarları tercih etmeye meyillidir. Bu nedenle kişinin kısa sürede rahat hissettirecek uğraşlar, alışkanlıklar ve etkisi olmayan çareler üretme eğilimi normale kıyasla daha fazladır. Stres altında çalışan beyin, bu gibi durumlarda enerjisini bu yönde kullanmaya müsaittir. O yüzden irade sistemi, çoğunlukla yenik düşmektedir. Buna karşı önlem olarak araştırmacılar, yoğun stres ve kaygı duyulan durumlarda derin nefes almanın, endişeyi kontrol altında tutmaya yardımcı olduğu görüşünü savunuyorlar.
Kendinizi motive edin
Yapılan çeşitli araştırmalar, kişinin kendisine vermiş olduğu onayın ve kabul görüşün, stresin etkisini azaltmaya ve iradeyi daha güçlü kılmaya olanak sağladığını gözler önüne sermektedir. Çoğu zaman eksik olduğunuzu veya bir konuda yetersiz olduğunuzu düşündüğünüz için değil, kendinizde “yapamıyorum” algısını oluşturarak, gerçekleştirmeyi tercih etmiyorsunuz. İnsanlar, yalnızca çevrelerindekilerin düşünceleri ile hareket etmezler, kendi zihinleri de yaratmış oldukları algılar ve düşünceler onları yönlendirir. Siz, “yapamıyorum” ifadesini kullandığınızda zihninizde bunun için yetersiz ve sınırlandırılmış olduğunuz algısını yaratıyorsunuz. Bu da bilinçaltında bir kısır döngünün oluşmasına neden oluyor. Kendinizi, istemeyerek yaptığınız bir şeyi yapmak için zorluyorsunuz ki bu durum irade gücünü tüketmektedir.
Yeterli uykuyu alın
Uyku, bedenin yanı sıra beyin için de oldukça önemlidir. Yeterli dozda alınmış ve düzenli bir uyku, beynin işlevini iyi bir şekilde yerine getirebilmesi için büyük bir önem arz etmektedir. Gece alınan uykunun insan bedenine ve sağlığına oldukça faydalı sağlamaktadır. Uyku, düzensiz bir şekilde ve yetersiz alındığı takdirde bedenin doğru çalışma ve karar verebilme mekanizmalarında bozulmalar ve aksamalar meydana gelmektedir. Bu nedenle uyku süresi, yaş aralığı ve insandan insana farklılık göstermekle beraber geceleri alınan 6-8 saatlik uykunun insanların beyinlerini gün içerisinde daha verimli kullanmalarına olanak sağlıyor.
Rahatlamak için meditasyon yapın
Stresin insan üzerindeki etkisini en aza indirgeyen ve rahatlamaya yardımcı olan meditasyon, bir alışkanlık haline geldiğinde bireylerin psikolojileri üzerinde baskıyı hafiflettiği görülmüştür. Yapılan birçok bilimsel araştırma meditasyon yönteminin odaklanmada, stresi kontrol altına alma da ve hatta iradeyi kuvvetlendirmede bile pozitif etkileri olduğunu ortaya çıkarmıştır. Meditasyon ile rahatlama yöntemleri, bundan dolayı stresi kontrol altına alma açısından fazlasıyla önem arz etmektedir. Gün içerisinde yapılan kısa süreli nefes egzersizleri, oluşabilecek strese karşı dayanıklılığınızı ve buna direnme gücünü artırabilmektedir. Günlük 3 ile 5 dakika yapılan meditasyonun zihinsel açıdan belirgin ve etkili değişimlere neden olduğu yapılan bilimsel çalışmalar sonucunda görülmüştür.
Egzersiz yapın ve sağlıklı beslenin
Beynin işlevini yerine getirebilmesi ve stresi kontrol altında tutarak iradeyi güçlendirebilmenin bir diğer yolu ise düzenli hareket etmek ve sağlıklı besinler tüketmektir. Gün içerisinde yapılabilen hafif egzersizler ya da düzenli olarak yapılan antrenmanlar hareket sonucunda oluşacak etkiyi daha iyi hissetmeye olanak sağlıyor. Aynı zamanda düzenli egzersizler, beynin duygu ve düşünce mekanizmasının da gelişiminde ve değişimde rol oynuyor. Beslenme de egzersizler kadar önem taşıyor. Beynin verimli çalışabilmesi için şekersiz, tahıl ağırlıklı ve işlenmiş gıdalara kıyasla bitkisel bir beslenme rutininin oluşturulmuş olması gerekmektedir. Beslenme ve düzenli spor yapmak bedenin kendini dinç tutmasına ve kişinin ise kendini sağlıklı hissetmesine olanak tanıyor. Sağlıklı ve dinç hisseden bir beyin iradesini kullanabilme ve doğru kararlar alabilme açısından başarılı oluyor.
Ertelemeyi deneyin
Erteleme kavramı, çoğu zaman pek önerilmeyen bir tutumdur. Ancak o an sizin için gerekli olan ve yapmak mecburiyetinde bulunduğunuz bir konu için o an istediğiniz herhangi bir şeyi ertelemeyi deneyin. “Şu an değil, belki daha sonra” kalıbını zihninize yerleştirdiğinizde beyin, “Yapmamam gerekiyor” ifadesine kıyasla daha fazla enerji harcamakta ve odaklanabilmeye yardımcı olmaktadır. Zararlı alışkanlıklar, çoğu zaman istem dışı tutum tekrarlarına bağlı olarak oluştuğu için bu tarz bir erteleme yöntemi uygulamak istenmeyen kötü tutum ve alışkanlıklara karşı bir farkındalık yaratma konusunda fayda sağlayabilir.